Friday, June 13, 2008

MINSINGILO MOBOROS KADAZANDUSUN MAYA SINDING

Sinuratan di: Allan Dumbong

Ounsikou tomod ginawoku di ontok di Karamaian Tadau Kaamatan hilo id Hongkod Koisaan, Penampang di kawawagu. Kounsikahan ku nopo diri nga okon koh winonsoi-wonsoi nga mantad id topurimanan taralom id suang ginawoku.

Nokuro gia tu au? Ontok nopo di Piboian Sugandoi Dazanak (Tangaanak), koinsanan dit tangaanak it minampai piboian dilo minonsinding ngawi sinding-sinding do Kadazandusun dit ongosonong tomod. Norikot nolihis ginawo ku, om otumbayaan oku nogi di suwai nga ingkaa nogi. Sinding nopo diolo nga nopili ih sinding tongosonong ih linoyou ngawi modsisinding nabantug Kadazandusun id pogun Sabah. Iri poh ih loyuk om tuni do sinding-sinding ngawi dilo nga ongosonong nogi. Iso kopiyo it koimayaan ku tu iri nopo ngawi ih tangaanak diri nga koilo kopiyo tumanud dit musik toi ko kinorotikon do sinding-sinding ngawi dilo. Lolobi nounsikou om narayou ginawo ku mintong di Ferona Paimin om ih tadi dau Velerice Paimin (goduduwo mantad Ranau) tu nakaanu yiolo goduwo minonsinding sinding Kadazandusun dot osonong kopiyo. Agayo kotobian tokou dit goduwo molohing diolo tu nakaanu minontuduk dilo tanak poingkuro moboros Kadazandusun om modsinding dot osonong kopiyo.
Sinding-sinding nopo dit nosinding ontok dilo piboian sugandoi tangaanak nga miagal;
01.Okon Ko Yoku
02. Simpang Mengayau
03. Tondulion ku
04. Sayau Mirunsai
05. Ginawoku Kagasanku
06. Tadau Pinirubaan ku
07. Hangadku Gompizonku
08. Iso kampung Toh
09. Tamadon Om Gombunan
10. Tusak-Tusak Piginawaan
11. Yoku Ih Humarap
12. Kaamatan Norikot Wagu
13. Bontugo Tadau Kaamatan
14. Puun Pitongkizadan
15. Ralan Dii Otopot
16. Kaandaman Piginawaan
17. Langadon Tomod Oku
18. Ika Koupasan Ku
19. Sumandak Kadazandusun
Sinding-sinding nopo ih nopili milo sindingon ontok dit Sugandoi Kaamatan 2008 nga;
01. Mogot Daa Dot Yoku Sanganu Dika - John Gaisah
02. Kada Oku Nodi Soroho - John Gaisah
03. Siou No Kada Kaus Dogo - Aloysius Mojilis
04. Tupus Au Nolisi - George Lian
05. Upus-upuson Ku Iya - Sekar Madusa
06. Id Tindalanon - Mary Intiang
07. Wati - Felix Don
08. Mogkodim - Cosmas Chin
09. Nokoikot Monombuhui - Federica Mojilis
10. Id Topiumanan Ku - Clare Petrus Edwin
11. Kaandaman Piginawaan - Clare Petrus Edwin
12. Koiadan Id Koposizon - Esther Aplunius
13. Tatapon Noh Ginavo Nu - Janrywine J lusin
14. Pu’un Pitongkizadan - Martha Ginun
15. Lotio Zou No - Martha Ginun
16. Tanda Piginawaan Kito - Dickson Jailis
17. Tumpi - Richard Daniel
18. Hangad Ku Gompizo No - Petrus Martin
19. Dandi Au Notuhuk - Benedict Oliver Lidadun
20. Kasalah Oku Nangku - Datuk Joseph Guntavid
21. Misompuru Id Koubasanan - Dr. Benedict Topin
22. Koniab Au Nodi Gumuli Poh - Dr. Benedict Topin
23. Bontugo Tadau Kaamatan - Venitha Lojuti
24. Aiso Pilotion - Joseph Majakui
25. Insan Tadau Kiva Ponimba Nu - Roger Alum
26. Iziau Binabang Ku - Lydia Joini
27. Au Zou Humansan Diau - Aloysius Mojilis
28. Nosinduahan - Rufina Eusibius
29. Guminavo Zou Daa Diau - Stephen Masil
30. Mandad Sisimba - Betcy Michael
31. Koupusan Sogigisom - Abraham Edwin
32. Soginumu Tondu Iziau Poinhobi - Roger M Foustine
33. Mibabas Kito Nopo - Felis Boyd Mojiun
34. Nopupusan Tanong Kointutunan - Mareous Eyoke
35. Sovoo No I Dandi To - Denis Primus
36. Sugandoi - Nelly Majudah
37. Simpang Mangayau - Siti Sarinah
38. Igitan Ku Gisom Kapatayon - Apai
39. Titimbok Bulawan -
40. Suhuto Boros Molohing - Oliver Muji
41. Mitabang Mongomot - John Samud
42. Salam Do Kokotuan - John Samud
43. Norubat Piginawaan - Ateng
44. Tonuso Noh Romou Mato Nu - Ateng
45. Kotumbayaai Noh - Jovita R. Johnny
46. Kada - Jovita R. Johnny
47. Oupus Ginawo Ku Dika - Narsisius Justin Misin
48. Mompokotop Karabau - Narsisius Justin Misin
49. Binsorou Mamatos Kolungguyan - Benn Simon Bukag
50. Tulun Taparu - Benn Simon Bukag
51. Ginawo Kagasan Ku - Caroline Yusuf
52. Sawo Ku Tambalut Ku - Bonaventure Matimbun
53. Toguangon Ku Koposion - Felix Agus
54. Hiti Oku Poingandad - Ivy Alexandra
55. Voos Nu Dumandang Doid Mato Ku - Mini Inus
56. Iziau Nasansagan Iziau Sinansagan - Charlene Petrus Edwin
57. Inah - Molly Sikin58. Sakuliambang - Rosidi Sabai
59. Idah - Marais Palanuk
60. Sangulun Pinangkaus Nu - Marais Palanuk
61. Rati Pisaan - Tasius John Jinuli
62. Kahandaman Ku Dika - Daniel Bansatan
63. Yoku Nangku - Arnold Wences Linus
64. Sidisai - Vincent Duan
65. Ikau E Beno - Vincent Duan
66. Iya Koupusanku - Vincent Duan
67. Tihad Ginavo - Vincent Duan
68. Mozo Do Samod - Emily Lukas
69. Rinuol - Nelly Majuda
70. Lumasu - Robert Angkangon
71. Tadau Suab - Robert Angkangon
72. Rumamai - Robert Angkangon
73. Kada Noh Soroho - Diana Steven Tuning
74. Pigaso Noh Romou Mato Nu - Diana Steven Tuning
75. Au Ku Sumonsog - Diana Steven Tuning
76. Amu Kito Noh Miuhang - Usal Jon Gavis

Mantad dilo sinding-sinding, nakaanu ngawi ilo tangaanak mininsingilo moboros Kadazandusun. Baino nokoilo yiolo do poingkuro mamarait do boros Kadazandusun ih tangaralom dot otopot. Nokoilo nogi yiolo rati do iso-iso purok dot boros dilo.

Iti noh kounsikahan ginwo tokou. Iti noh iso-iso ralan poingkuro ilo tangaanak do momolihis om monginsasamod ginawo tokou molohing tu osusa noh dara ginawo tokou do au nodi moboros kogumuan sukod wagu dot boros sondiri. Mantad sinding-sinding dilo, kiwaro nodi iso kosiwatan dit tangaanak ngawi tokou dot minsingilo moboros Kadazandusun.

Jadi, nunu nodi mangan tokou mantad baino? Pomusarahan ku nopo nga mositi intangan tokou pipiro ralan miagal id siribo diti;

(i) Unsobon tokou tangaanak tokou mokinongou om minsingilo sinding Kadazandusun.

(ii) Momoli noh daa ot oinsanan molohing Kadazandusun dot kaset, CD toi ko Karaoke VCD it kiwaro sinding-sinding Kadazandusun, om pouniyon noh dara hilod walai diolo.

(iii) Unsubon tokou oinsanan ih modsisinding Kadazandusun om nogi ih papapanau studio-studio pamansaian sinding dot mintong kopiyo dot koloyuk-loyukon om koroit-roiton nopo sinding diolo nga kaanu monontuduk boros Kadazandusun dit otopot.

(iv) Posurato tokou noh dara ngawi ih loyuk om koroit-roiton sinding-sinding ngawi dilo id buuk, kulit kaset toi ko id suang karaoke VCD om milo nu do intangan ngawi dilo tangaanak.

(v) Potilombuson noh dara id suang karamaian Kaamatan ii piboian modsinding toi ko sugandoi montok ngawi dilo tangaanak.

Alansan oku, nung owonsoi ngawi ilo id sawat, otumbayaan oku au alaid mantad baino ogumu nodi oh sinding-sinding Kadazandusun it ongosonong om ogumu nogi ih tangaanak ih lobi abaal moboros boros tokou diti.

Tohuri nopo tosorou ku nga, iri molohingon toinsanan mositi mintong dara kapanau-panahon tangaanak ngawi diolo lobi-lobi id suang karalonon sikul diolo. Mositi unsubon tokou ilo tangaanak dot moi sikul, barajal totopot id nunu oh paajaron hilo'd sikul. Nga kada nogi lihuai monontuduk dilo tangaanak dot moboros Kadazandusun tu nung kiolo yiolo tungkus gulu-gulu nga agayo moti pomusarahan diolo id suang pomogunan diti.

Pounsikou...

No comments: